„A Good Marriage” (2014)

Darcy i Bob Andersonowie od kilkudziesięciu lat są szczęśliwym małżeństwem, które odchowało dwójkę dorosłych już dzieci. Bob nadal spełnia się zawodowo na stanowisku księgowego, a wolny czas poświęca numizmatyce. Kiedy wyjeżdża z miasta w sprawach firmy Darcy, ku swojemu przerażeniu odkrywa, że całe życie Boba to kłamstwo, że przywdział maskę, kryjącą jego prawdziwe oblicze. W Stanach Zjednoczonych od jakiegoś czasu grasuje seryjny morderca i gwałciciel kobiet, zwany Beadie, który ma na sumieniu kilkanaście osób, a Darcy po tak długiej nieświadomości znajduje w garażu dokumenty jednej z jego ofiar. Chociaż nie może otrząsnąć się z szoku musi szybko zadecydować, czy jest gotowa zniszczyć życie swoje i dzieci wydając organom ścigania personalia poszukiwanego mordercy.

W 2014 roku przeniesiono na ekran dwie minipowieści ze zbioru Stephena Kinga, zatytułowanego „Czarna bezgwiezdna noc”. Za reżyserię telewizyjnego „Big Driver” odpowiadał Mikael Salomon (ten od m.in. readaptacji „Miasteczka Salem”), a w roli głównej wystąpiła Maria Bello. Realizacji drugiej minipowieści, „Dobranego małżeństwa” podjął się Peter Askin, a do napisania scenariusza przekonał samego autora pierwowzoru literackiego, Stephena Kinga. Informacja, że to pomysłodawca tej historii będzie odpowiadał za rozpisanie fabuły filmu rozbudziła we mnie spore nadzieje na wreszcie, po latach, udaną adaptację jego prozy. A po skończonym seansie okazuje się niestety, że nie powinnam odchodzić od swojego antypatycznego nastawienia do współczesnego kina grozy, bo ryzykuję rozczarowaniem. W posłowiu „Czarnej bezgwiezdnej nocy” Stephen King zdradza, że do napisania „Dobranego małżeństwa” zainspirował go artykuł o niesławnym seryjnym mordercy, działającym pod pseudonimem BTK, a ściślej wątpliwości opinii publicznej, co do rzekomej niewiedzy jego żony o tym, co wyczyniał małżonek. Minipowieść w wielkim skrócie miała uświadomić czytelnikom, że całkowite poznanie drugiego człowieka jest niemożliwe, że prawdopodobne jest mieszkanie „pod jednym dachem z potworem”, będąc nieświadomym jego prawdziwej natury. Chociaż „A Good Marriage” nie jest ekranizacją tylko adaptacją utworu Kinga również przekazuje tę tezę, tyle że w o wiele gorszym stylu.

W scenariuszu King poczynił dosyć sporo zmian w stosunku do minipowieści, które oprócz jednej nie są na tyle zdecydowane, ażeby wypaczyć tę historię. Dla przykładu w pierwowzorze literackim Darcy najpierw znajduje sadomasochistyczny magazyn w garażu, potem rozmawia przez telefon z synem, a dopiero potem odkrywa dokumenty jednej z ofiar Beki. W filmie opuszczono wątek konwersacji z synem i zmieniono pseudonim mordercy. Ponadto w pierwowzorze przeciwnie niż w adaptacji Darcy po odkryciu tajemnicy męża nie zażywa tabletek nasennych, nie miewa wizji i koszmarnych snów oraz nie otrzymuje od męża kolczyków jednej z zabitych kobiet. Nie towarzyszymy Bobowi śladami jego dwunastej ofiary, nie ma wątku początkowego przyjęcia, a córka Andersonów nie bierze ślubu tylko jest na etapie jego planowania. Opuszczono również wątek rozmowy z miejscowym policjantem po punkcie kulminacyjnym i zmodyfikowano spotkanie Darcy z emerytowanym detektywem, tropiącym jej męża – w minipowieści kobieta ugościła go kawą i staruszek nie skończył w szpitalu. Drobniejszych przekształceń jest dużo więcej, ale jak już wspomniałam nie szkodzą one opowiadanej historii. Rozczarowuje jedynie mocne złagodzenie planu nastoletniego Boba i jego zmarłego przyjaciela. Filmowy Anderson opowiada żonie, jak w czasach młodzieńczych opracowywał ze swoim kolegą plan zgwałcenia wyniosłych koleżanek. W pierwowzorze King wykazał się większą odwagą w odmalowywaniu kondycji psychicznej czternastoletniego Boba, który wówczas nie zamierzał jedynie ograniczyć się do gwałtów – przede wszystkim pragnął wejść z bronią do szkoły, strzelając do kolegów i nauczycieli.

„Dobrane małżeństwo” nie tylko zostało oparte na znakomitym, oryginalnym pomyśle, ale również w nie tyle kingowskim, co ketchumowskim stylu nieustannie trzymało w napięciu. Tymczasem thriller psychologiczny Petera Askina na podstawie tego utworu został całkowicie wyjałowiony z dramaturgii i klimatu. Pierwszym elementem, który przyczynił się do mojego znużenia był scenariusz Kinga, który niestety nie pokusił się o jakieś bardziej zdecydowane zmiany. Lubię adaptacje, które tylko głównym wątkiem trzymają się pierwowzoru i przekazują myśli autora - wydarzenia poboczne natomiast silniej przyciągają moją uwagę, jeśli znacząco odchodzą od prozy. Tutaj jedyną poważniejszą modyfikacją jest dodanie sekwencji wizji i koszmarnych snów przerażonej nowo odkrytą wiedzą o mężu Darcy. Problem jednak w tym, że kolejnym mankamentem „A Good Marriage” jest brak obycia Askina w omawianym gatunku. Reżyser widać miał nadzieję, że wszystko załatwi wpadający w ucho motyw muzyczny, zapominając, że największą siłą minipowieści było stopniowanie napięcia i swego rodzaju wojna psychologiczna dwóch głównych postaci oraz rzecz jasna odwaga autora w epatowaniu przemocą. I co z tego, że fabuła wiernie trzyma się przesłania Kinga i kluczowych wydarzeń z pierwowzoru, co z tego, że niektóre dialogi są wręcz identyczne skoro twórcy zrezygnowali z jej najważniejszej części składowej – napięcia. Bez niego przywidzenia Darcy i koszmary senne są tylko nic nieznaczącym dodatkiem, taką wydmuszką, która nijak nie podnosi poziomu adrenaliny we krwi. Patrzymy jak Bob wyrasta za jej plecami i zaczyna uderzać jej głową w lustro, towarzyszymy jej w trakcie onirycznej wędrówki przez mroczną piwnicę, w której znajduje zamordowaną kobietę i zastanawiamy się, kiedy twórcy wykażą się większą odwagą w epatowaniu makabrą i co ważniejsze, kiedy przypomną sobie o suspensie. Jak się okazało nigdy. Ale i tak najbardziej bolesne było dla mnie zaniedbanie wojny psychologicznej pomiędzy Andersonami. Pomysłowo, bo za pomocą wizji dziennikarza przemawiającego z telewizora (w minipowieści było łatwiej, bo autor mógł swobodnie dawać nam wgląd w myśli głównej bohaterki) King i Askin dają nam do zrozumienia, że Darcy nie może ot tak poinformować policji o niechlubnej działalności jej małżonka. Żyjemy w takich czasach, że podobnie jak to było z żoną BTK opinia publiczna z miejsca „przypięłaby jej łatkę” wspólnika zbrodni, bowiem w mniemaniu mediów i obywateli Stanów Zjednoczonych niemożliwe jest pożycie małżeńskie z seryjnym mordercą w całkowitej niewiedzy o jego prawdziwej naturze. Biorąc, więc pod uwagę mentalność gawiedzi kobieta skazałaby siebie i dzieci na ostracyzm oraz prześladowania. Postanawia więc wmówić mężowi, że nie ma mu za złe błędów przeszłości, żeby dać sobie trochę czasu na opracowanie planu. Szkoda tylko, że ich wzajemna manipulacja i żonglerka słowna została potraktowana po macoszemu, a przesadzona mimika odtwórczyni roli Darcy, Joan Allen, wywołała u mnie daleko idące niedowierzanie. Nie mogłam przestać zadawać sobie pytania: jakim cudem długoletni małżonek głównej bohaterki nie dostrzega fałszu w jej wyrazie twarzy i dykcji? Najbardziej u aktorów nie znoszę egzaltacji, a Allen, albo nie rozumiejąc swojej postaci, albo nieodpowiednio pokierowana przez reżysera wręcz nią emanowała, podkopując ujęcia stricte psychologiczne. Znakomity w roli Boba Anthony LaPaglia próbował ratować sytuację i gdyby nie on szybko zrezygnowałabym z seansu, ażeby nie ranić dłużej swoich oczu sztuczną kreacją Darcy.

Końcowy zwrot akcji w szczegółach został idealnie skopiowany z pierwowzoru, ale nie w realizacji. Moment szczytowej grozy i odważnego szafowania makabrą w adaptacji został sprowadzony do szybkiej, niemalże bezkrwawej konfrontacji, która ledwo się zaczyna, a już dobiega końca. Przez co brakuje czasu na stopniowane napięcia i mroczną oprawę graficzną. Aż trudno uwierzyć, że praktycznie gotowy scenariusz, jakim jest minipowieść „Dobrane małżeństwo” sprowadzono do tak bezpłciowego, wręcz usypiającego filmiku. Fabuła nadal miała w sobie moc, ale nieumiejętna realizacja pozbawiła ją niemalże całej siły rażenia, jaką bez wątpienia miał pierwowzorów Kinga.

Jeśli „Big Driver” będzie miał zbliżony poziom realizacyjny do „A Good Marriage” to z całą pewnością nie będę katować się seansem całości, bo drugi raz takiej profanacji nie zdzierżę. Askin powinien sobie jak najszybciej uświadomić, że dobra fabuła to nie wszystko, bowiem jej oddziaływanie na widza może zaprzepaścić odtwórczyni głównej roli i nieznajomość prawideł, jakimi rządzą się prawdziwie elektryzujące thrillery psychologiczne. Natomiast dobrze by było, gdyby King w roli scenarzysty nie zapominał o osobach znających jego twórczość i urozmaicał adaptacje jakimiś nowymi zwrotami akcji. Jak dla mnie, osoby oceniającej film z pozycji znającej oryginał literacki, ta produkcja to jedna wielka pomyłka, ale to tylko moje skromne zdanie. Może znajdą się odbiorcy, którzy rozmiłują się w takiej stylistyce. Mam tylko nadzieję, że adaptacja nie zniechęci niezaznajomionych z „Dobranym małżeństwem” widzów do lektury, bo ta naprawdę nieziemsko trzyma w napięciu, od pierwszej do ostatniej strony, w przeciwieństwie do filmu. PS Ale przynajmniej plakat z ręcznikami prezentuje się zjawiskowo;)