„Aenigma” (1987)

Nielubiana studentka, Kathy, pada ofiarą żartu rówieśników, na skutek którego trafia do szpitala w stanie śpiączki. Wkrótce potem na uczelni pojawia się nowa dziewczyna, atrakcyjna Eva. Niedługo po jej przybyciu dochodzi do brutalnych mordów młodych ludzi, którzy skrzywdzili Kathy. Prowodyrką całej tej tragicznej sytuacji zdaje się być matka okaleczonej dziewczyny, woźna, którą podejrzewa się o praktyki czarnoksięskie. Jednakże Evę również łączy z ofiarą jakaś tajemnicza więź…

Virtuoso włoskiego kina gore, Lucio Fulci, w 1987 roku postanowił spróbować swoich sił w slasherze (który, gdyby powstał kilka lat później z pewnością byłby nazywany teen-slasherem), czym odrobinę zawiódł swoich oddanych fanów, spodziewających się sporego rozlewu krwi. Fulci zrekompensował im to trzy lata później, kręcąc „Kota w mózgu”, najkrwawszy obraz w całej swojej karierze, natomiast „Aenigmę” skierował głównie w stronę wielbicieli umiarkowanie brutalnych, lekkich slasherów.

Film rozpoczyna mocny, choć często poruszany w slasherach, motyw głupiego żartu, który dla ofiary kpin kończy się tragicznie. Szkolna outsiderka trafia do szpitala w stanie śpiączki, a jej oprawcy, grupa studentów wspierana przez nauczyciela wychowania fizycznego, poza jedną dziewczyną w ogóle nie żałują swojego czynu. Wręcz przeciwnie – wyrzucają sobie, że nie postarali się bardziej i ostatecznie nie wyeliminowali Kathy ze swojego życia. Gdy na uczelnię przybywa Amerykanka, Eva Gordon, seksowna zdobywczyni męskich serc (w tej roli przyciągająca oko Lara Lamberti) i stręczyciele Kathy zaczynają umierać, nie sposób jest opowiedzieć się po ich stronie. O współczuciu dla ofiar widzowie mogą zapomnieć, fabułę skonstruowano w taki sposób, aby kibicować mordercy, którego tożsamości niestety nietrudno jest się domyślić. Reprezentatywna jest scena wejścia Evy do budynku uczelni, kiedy to w krótkich przebłyskach jej ciało podmienia się z ciałem Kathy, co każe widzom sądzić, że w jakiś sposób dusza okaleczonej dziewczyny może chwilowo opuszczać swoją ziemską powłokę, wchodząc w ciało Evy. Wydaje się proste, aczkolwiek Fulci postanowił nieco skomplikować całą intrygę wprowadzając postać zaniedbanej matki Kathy, podejrzewanej o bycie wiedźmą. Pierwsza scena mordu, w której sobowtór nauczyciela wychowania fizycznego dusi go, będąc obserwowanym przez starą woźną ze świecącymi czerwienią oczami każe odbiorcom zastanowić się, czy aby na pewno winną całego zamieszania jest Eva. Czy może jedynie stała się ofiarą intrygi, co prawda będącej w stanie śpiączki dziewczyny, ale wykazującej oznaki zorientowanej w sytuacji w kampusie oraz jej pragnącej zemsty rodzicielki. Fulci nie zawiódł w kwestii scen mordów. Choć zrezygnował z nadmiernego epatowania przemocą to po raz kolejny udowodnił, że oryginalna makabreska nie jest mu obca. Najsilniej wbija się w pamięć moment uduszenia dziewczyny przez multum oblegających jej ciało ślimaków. Fulci lubi eksperymentować z odstręczającymi reprezentantami naszej fauny, wystarczy sobie choćby przypomnieć mistrzowską scenę z „Siedmiu bram piekieł”, podczas której mężczyzna jest żywcem zjadany przez włochate pająki (brrr!). Ale szczerze mówiąc nigdy nie wpadłabym na to, że można z równym powodzeniem wykorzystać ślimaki (są żywe, to nie rekwizyty), zresztą przed nim żaden inny twórca horrorów również nie zauważył takiego potencjału w nich drzemiącego. Zachwyca również długa oniryczna sekwencja w muzeum, urozmaicona mocno pomysłowym akcentem krwawiącego obrazu. I wreszcie jakże udana okazała się scena poprzedzająca ostatnie podwójne zabójstwo, kiedy to przerażona studentka sprawdza wszystkie pokoje, w których spoczywają pozbawieni głów młodzi ludzie.

Choć Lucio Fulci zaserwował kilka jakże pomysłowych scen gore jego ambicją w „Aenigmie” nie było epatowanie makabrą, a raczej stworzenie mocno klimatycznego slashera z wciągającą fabułą. I to mu się udało, przynajmniej jeśli chodzi o moje oczekiwania względem tego typu filmów. Duszący nastrój zagrożenia wyczuwalny jest niemalże w każdym ujęciu, a w jego budowaniu nie przeszkadza nawet nietrafiona ścieżka dźwiękowa (co nie znaczy, że sielankowa muzyczka po jakimś czasie nie zaczyna irytować). Natomiast fabuła powinna zaintrygować każdego wielbiciela slasherów, akceptującego naiwność, ale też doceniającego brak większych dłużyzn.

„Aenigma” z pewnością najlepszym filmem Lucio Fulci’ego nie jest – mojemu mistrzowi zdarzały się już nieporównanie znakomitsze dzieła. Ale do pewnego stopnia udowadnia, że reżyser, który zasłynął w maksymalnie makabrycznym kinie gore miał też coś do powiedzenia w kwestii slasherów, których wielbiciele powinni być aż nadto z „Aenigmy” zadowoleni.