„Anioł Śmierci” (2014)

Rok 1941, Anglia. Eve Parkins i Jean Hogg ewakuują grupkę dzieci z Londynu, aby uchronić je przed bombardowaniami. Zatrzymują się w Domu na Węgorzowych Moczarach w pobliżu wsi Crythin Gifford. Od lat niezamieszkany, niszczejący budynek niepokoi Eve. Jest przekonana, że wewnątrz zagnieździła się jakaś zagrażająca im obecność, która szczególnie upodobała sobie niedawno osieroconego chłopca, Edwarda.

Po kasowym sukcesie readaptacji „Kobiety w czerni” Susan Hill tylko kwestią czasu było stworzenie kontynuacji. Producenci, co prawda zapowiedzieli, że sequel nie będzie zbyt mocno nawiązywał do wersji z 2012 roku (w istocie zbieżna jest jedynie postać antagonistki i miejsce akcji), ale to wcale nie przeszkodziło im w zatytułowaniu produkcji „The Woman in Black: Angel of Death”. Ten tani chwyt marketingowy zapewne przyciągnie fanów readaptacji książki Hill, pomimo negatywnych opinii krytyków, ale wątpię, żeby obraz Toma Harpera dostarczył im takich wrażeń, jak film na którego popularności żeruje.

Akcję umiejscowiono w okresie II wojny światowej, a żeby nadać scenariuszowi więcej tragizmu bohaterami są między innymi dzieci, których rodzice zginęli, musieli opuścić Londyn, bądź zdecydowali się oddać swoje pociechy pod opiekę dwóch kobiet, aby uchronić je przed niebezpieczeństwami wojny. Przez te dwa elementy (zbliżony czas akcji i młodociane postaci) początek nasuwał mi skojarzenia z „Innymi”. Gotycki klimat odczuwany w staroświecko umeblowanym tutaj dodatkowo mocno zniszczonym Domu na Węgorzowych Moczarach i osnute gęstą mgłą wiejskie lokacje początkowo również silnie identyfikowałam z „Innymi”. Ale operatorzy dodawali również coś od siebie. Szczególnie podobało mi się mocne skontrastowanie nocy z dniem – ciemne wnętrza domostwa i nagłe przeskoki akcji do rażąco jasnych poranków pod śnieżnobiałym niebem. Warstwa dramatyczna również wypadła całkiem znośnie. Mamy kochającą dzieci, młodą opiekunkę, Eve, którą dręczą koszmarne sny, koncentrujące się na porodzie. Partneruje jej surowa Jean, którą również męczą demony przeszłości i mamy oczywiście grupkę poszkodowanych przez wojnę dzieci. Odtwórczyni głównej roli, Phoebe Fox, nie opanowała właściwej modulacji głosu, przez co była tak nieprzekonująca, że wszystkimi pozytywnymi odczuciami obdarzyłam drugą kluczową dla scenariusza postać małego Edwarda. Z uwagi na traumę tego osieroconego bohatera, która sprawiła, że zaniemówił jego odtwórca, Oaklee Pendergast, grał głównie twarzą, ale tak umiejętnie, że aż kłóciło się to z manierycznym warsztatem Fox. Dramatyczny wymiar fabuły początkowo znacznie potęguje osobista tragedia Edwarda, jego niemożność przystosowania się do reszty dzieci oraz padanie ofiarą niewybrednych żartów złośliwego chłopca. Jako dramat, choć przewidywalny (szczególnie łatwo odgadnąć długo utrzymywaną w tajemnicy przez twórców przeszłość Eve) do połowy ogląda się „Anioła Śmierci” całkiem bezboleśnie. Zdecydowanie gorzej wypada bardziej dosłowna druga część seansu, w której twórcy próbują straszyć widzów.

Nie wiem, kto tłumaczył Harperowi zasady budowania napięcia w filmie, ale kto by to nie był chyba sam ich nie rozumiał. Wszystkie sekwencje prowadzące do jump scenki są tak rozwleczone w czasie i wyjałowione z klimatu, że wręcz nie można doczekać się ostatecznego uderzenia. A kiedy ten wreszcie następuje to jest tak nietrafiony w czasie i delikatny, że nie miałam szansy nawet drgnąć, a cóż dopiero mówić o podskoczeniu w fotelu. Duch kobiety w czerni był na tyle dobrze ucharakteryzowany, a bo minimalistycznie, co wzmagało realizm, że naprawdę można było zaserwować odbiorcom kilka prawdziwie niepokojących scen z jej udziałem. Niestety, zanim antagonistka pojawi się na ekranie każdy obyty z ghost stories widz zapewne będzie już przygotowany na jej migawkowy występ. W końcu Harper każdą kulminację oddziera z jakiegokolwiek zaskoczenia, tak jakby wyliczył sobie, kiedy najlepiej uderzyć na tym samym równaniu matematycznym. W efekcie powstało coś, co bardzo chce straszyć, ale przez brak choćby minimalnej dozy szaleństwa, popuszczenia wodzów wyobraźni i natchnienia poszczególnych scen nieprzewidywalnością nie wywiązuje się ze swojego nadrzędnego zadania. Liniowość fabuły i zaniedbanie wszystkich młodocianych bohaterów oprócz Edwarda jeszcze wszystko pogarszają. Nie dość, że wiemy, jak akcja będzie się rozwijać, ba wiemy nawet jak się skończy to w dodatku nie możemy całkowicie utożsamić się z najsłabszymi bohaterami. A przynajmniej ja nie mogłam, ponieważ w przeciwieństwie do wspomnianych „Innych” niewiele o nich wiedziałam – były tylko przemykającymi po korytarzach Domu na Węgorzowych Moczarach postaciami bez przeszłości i charakterologicznej indywidualności. Trzeba naprawdę się postarać, żeby uniemożliwić widzom współczucie dzieciom, które padają ofiarami kobiety w czerni, ale scenarzyście akurat ta sztuka udała się celująco.

W kategorii dramatu można połowę „Anioła Śmierci” obejrzeć, ale wielbicielom ghost stories radzę nie spodziewać się prawdziwie przerażającego, czy zaskakującego widowiska, bo niczego takiego tutaj nie znajdą. Film niczym się nie różni od niezliczonej ilości średnich nastrojówek nakręconych tylko po to, żeby coś nakręcić, bez pretendowania do czegoś innowacyjnego albo chociaż umiejętnie osadzonego w konwencji filmowych opowieści o duchach. Potencjał był, ale Harper dokumentnie go zaprzepaścił.