Robert Crais jest znanym amerykańskim autorem powieści
sensacyjno-kryminalnych. W 2005 roku jedna z jego książek, „Osaczony” doczekała
się ekranizacji z Bruce’em Willisem w roli głównej. Osobiście nigdy nie
przepadałam za literaturą sensacyjną, ale poczytność Craisa i informacja, że w „Uprowadzonych”
można odnaleźć również elementy thrillera kazały mi dać szansę najnowszej
pozycji tego autora. I w ogólnym rozrachunku jestem raczej zadowolona z
lektury.
Warstwa narracyjna zaskakuje swoją pomysłowością. Autor przedstawia ciąg
wydarzeń z punktu widzenia kilku bohaterów, a co ciekawsze mając w poważaniu
ramy czasowe. Tak, więc najpierw przyjdzie nam poznać środek całej intrygi,
wyjawiający, że Elvis Cole również zostanie porwany, a dopiero potem jej
początek. Zdawać by się mogło, że takie zaprzepaszczenie efektu zaskoczenia
ujemnie wpłynie na suspens, ale jest wręcz odwrotnie. Kiedy już wiemy, jak
będzie się prezentować jedna z kulminacji wręcz nie możemy się doczekać, aby
poznać zarówno okoliczności do niej prowadzące, jak i zakończenie. To jest
właśnie istota suspensu, w myśl definicji Alfreda Hitchcocka, którą autor,
biorąc pod uwagę bezustannie nawarstwiające się napięcie, zdaje się doskonale
znać. Cała intryga jest raczej prosta. Ot, mamy grupę przestępców, zwanych bajadores, którzy okradają innych
gangsterów z łupów. Szczególnie upodobali sobie nielegalnych imigrantów często
przerzucanych przez granicę meksykańsko-amerykańską na teren Stanów
Zjednoczonych. Kiedy już uda im się odbić przerażonych obcokrajowców
przetrzymują ich w zaniedbanych domach i co jakiś czas dzwonią do ich bliskich
z żądaniami śmiesznie niskich okupów. Ich modus
operandi zasadza się na ilości porwanych – lepiej zniewolić większą grupę
ludzi i wziąć od ich rodzin mniej, a po jakimś czasie zadzwonić ponownie,
zamiast oczekiwać niebotycznych kwot od garstki osób, których biedni obywatele
nie będą w stanie wpłacić. Moment, w którym rodzina porwanego postanowi
przerwać stały dopływ gotówki jest równoznaczny z jego śmiercią. Szczerze
mówiąc nie przepadam za powieściami o przestępczości zorganizowanej i nawet
Craisowi nie udało się do końca przełamać mojej niechęci (były momenty
przestoju, które mocno mnie znużyły), ale za to przemówił do mnie wręcz
namacalny koszmar tych biednych imigrantów. Tłoczący się w małym pokoiku,
załatwiający swoje potrzeby fizjologiczne do wiadra, pod okiem współwięźniów, słowem:
obdarci z wszelkiej prywatności, wywoływali wręcz nieznośne przygnębienie, tym
bardziej odczuwalne, gdy się pomyślało jak skończą. Jak zwierzęta, zakopane w
zbiorowym grobie, gdzieś na pustyni… Dodatkowe emocje wzbudza fakt, że Crais
inspirację czerpał z życia - w końcu wszyscy wiemy o podobnych przypadkach tak
nieludzkiego traktowania nielegalnych imigrantów.
Obok znakomitego suspensu i namacalnej krzywdy imigrantów moją sympatię
zdobył główny bohater, Elvis Cole. Jego ironiczne poczucie humoru i daleko
idący dystans do siebie, połączone z przeszkoleniem wojskowym sprawiły, że
zwyczajnie nie dało się go nie lubić. Ot, taka osobliwa, dowcipna maszynka do
zabijania oprychów. Zresztą to samo można powiedzieć o jego równie barwnych
charakterologicznie, dwóch kolegach, którzy pomagają mu ujść cało ze starcia z
groźnymi bajadores.
Nie wiem, czy „Uprowadzeni” przypadną do gustu osobom nieprzepadającym za
literaturą sensacyjną, nawet pomimo przemieszania z thrillerem. Mnie spotkanie
z powieścią Craisa pomimo innych upodobań gatunkowych, dostarczyło nie lada rozrywki,
ale ja jestem dziwna, dlatego nie mogę być wyznacznikiem dla innych antyfanów
sensacji. Inna sprawa z entuzjastami tego typu fabuł – oni powinni, czym
prędzej sięgnąć po „Uprowadzonych”, bo takiego napięcia próżno szukać w innych okołogatunkowych
powieściach.
Za książkę bardzo dziękuję wydawnictwu
