czwartek, 17 grudnia 2020

Mały kraj – wielka literatura

 

Mrożąca krew w żyłach i podnosząca na duchu. Baśniowa i realistyczna. Społecznie krytyczna i poetycka. Mimo że Dania to niewielki kraj, to jej literatura jest bardzo bogata i różnorodna, a w Polsce dzięki świetnym tłumaczeniom, coraz chętniej czytana.


Wszyscy wychowywaliśmy się na baśniach Andersena, potem czytaliśmy „Pożegnanie z Afryką”, a niedawno zachwycaliśmy się książkami o hygge. Te trzy skrajne przypadki pokazują bogactwo duńskiej literatury. Można pokusić się o stwierdzenie, że jest ona jak słynne duńskie klocki – z jednej strony bardzo różnorodna, a z drugiej, składa się na niezwykłą całość.

Klimat skandynawski w literaturze duńskiej można odnaleźć w powieści „Chłopiec z tamtych lat” Janiny Katz. Premiera tej długo oczekiwanej przez miłośników twórczości tej polsko-duńskiej pisarki i poetki żydowskiego pochodzenia, książki odbędzie się 15 grudnia. Zbiór jej wierszy „Powrót do jabłek” będzie idealnym wyborem dla miłośników liryki. Z kolei wybitna futurystyczna powieść z pogranicza thrillera, „Efekt Susan”, jednego z najważniejszych współczesnych duńskich pisarzy – Petera Høega – ukazuje nam nadzwyczajny świat, w którym Susan, kobieta o niezwykłym talencie, potrafi bez żadnego wysiłku skłaniać ludzi do wyjawiania jej swoich najskrytszych tajemnic. Dania ma też coś dla fanów kryminałów, czyli gatunku, z którym Skandynawia się kojarzy najbardziej. Bestsellerowa seria o „Departamencie Q” zdobywającego nagrody mistrza gatunku Jussi Adler-Olsena oraz Katrine Engberg to tylko dwa przykłady z listy wielu świetnych duńskich powieści kryminalnych. Warto dodać, że ekranizacja „Zabójców bażantów”, czyli drugiego tomu z serii Adler-Olsena, cieszyła się wielką popularnością w Danii i została wyróżniona 2 nagrodami i 11 nominacjami Duńskiej Akademii Filmowej.

Dania zawsze była mocna w literaturze dziecięcej i młodzieżowej. Z kilku wydanych w ostatnich latach tytułów na uwagę zasługuje popularna w Danii seria „Spektrum” Nanny Foss. Jej dwa pierwsze tomy – „Leonidy” i „Geminidy” – opowiadają o szóstce nastolatków, którzy w podróżach w czasie znajdują ratunek przed ścigającymi ich tajemniczymi mocami, ale przeżywają też przyjaźń, miłość i trudne czasem relacje w realnym świecie. Polskich czytelników zainteresuje na pewno także niezwykły komiks o życiu Marii Skłodowskiej-Curie. Stworzyły go Frances Andreasen Østerfelt i Anja Cetti Andersen, a zilustrowała Anna Błaszczyk. Szukając lektury dla młodszych dzieci, warto sięgnąć po serię „Zaklinaczka” Lene Kaaberbøl i – nieznany wcześniej w Polsce – iście brzechwowski, zabawny wierszyk Andersena „Miała jaja gospodyni” czy po mniej znane, ale równie piękne baśnie zebrane w tomie „Córka króla moczarów i inne baśnie”.

Warto zwrócić uwagę także na duńskie książki non-fiction. Na przykład na zaskakujący reportaż „Czaszka z Katynia” Anny Elisabeth Jessen. Autorka przypadkowo odkrywa w kopenhaskim Instytucie Medycyny Sądowej czaszkę zamordowanego w Katyniu polskiego oficera. Szukając jego potomków, ukazuje obraz kłamstwa katyńskiego w perspektywie globalnej i zderza polski punkt widzenia tej sprawy ze spojrzeniem osoby z zewnątrz. Równie pasjonująca jest lektura książki Jensa Høvsgaarda “Szpiedzy, których przyniosło ocieplenie. Afera Nord Stream”.

Nadchodzący rok 2021 przyniesie przekłady najgorętszych duńskich nowości i klasyków literatury tego kraju– nakładem wydawnictwa Driada ukaże się powieść „Nieprzystosowani” Petera Høega należącego do grona najbardziej poczytnych duńskich pisarzy, a także trzeci tom serii „Andersen dla dorosłych” – „Driada i inne opowieści” oraz antologia duńskiej poezji współczesnej. Biuro Literackie wyda tomik wierszy kultowego duńskiego poety Mortena Nielsena, rówieśnika Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, który podobnie jak on zginął podczas wojny, a wydawnictwo Marpress opublikuje książkę „Ulica dzieciństwa” wybitnej duńskiej powieściopisarki i poetki Tove Ditlevsen.


Z wszystkimi książkami można się zapoznać na stronie http://www.ksiegarniadunska.pl/


Lista książek:
 
Proza:
- Janina Katz, Chłopiec z tamtych lat, przekład Bogusława Sochańska, Driada
- Aksel Sandemose, Uciekinier przecina swój ślad. Opowieść o dzieciństwie mordercy, przekład Iwona Zimnicka, Czarne
- Christina Hesselholdt, Vivian, przekład Justyna Haber-Biały, W.A.B.
- Dorthe Nors, Lusterko, ramię, kierunkowskaz (finalistka Bookera 2017), przekład Elżbieta Frątczak-Nowotny, Czarna Owca
- Jonas T. Bengtsson, Życie Sus, przekład Iwona Zimnicka, Wydawnictwo Poznańskie
- Peter Høeg, Efekt Susan, przekład Elżbieta Frątczak-Nowotny, Zysk i S-ka
- Karen Blixen, Pożegnanie z Afryką, Seria Dzieł Pisarzy Skandynawskich Przekład Józef Giebułtowicz, Jadwiga Piątkowska
- H.Ch. Andersen, seria „Andersen dla dorosłych”:
t.1 Książka z obrazkami bez obrazków, przekład Bogusława Sochańska, Driada
t.2. Piesza podróż, przekład Bogusława Sochańska, Driada
t.3. ZAPOWIEDŹ 2021 - Driada i inne opowieści , przekład Bogusława Sochańska, Driada
- H.Ch. Andersen Dzienniki 1825-1875. Wybór, przekład i opracowanie Bogusława Sochańska, Media Rodzina
- ZAPOWIEDŹ 2021 - Tove Ditlevsen, Ulice dzieciństwa, przekład Agata Lubowicka, Marpress
- ZAPOWIEDŹ 2021 - Peter Høeg, Nieprzystosowani, przekład Bogusława Sochańska, Driada
- ZAPOWIEDŹ 2021 - Adda Djørup, Punkt najmniejszego oporu, przekład Bogusława Sochańska, Biuro Literackie 
 
Kryminały:
- Katrine Engberg, Stróż krokodyla, przekład Elżbieta Frątczak-Nowotny, Zysk i S-ka
- Katrine Engberg, Szklane skrzydła motyla, przekład Elżbieta Frątczak-Nowotny, Zysk i S-ka
- Ane Riel, Żywica, przekład Joanna Cymbrykiewicz, Zysk i S-ka.
- Jussi Adler-Olsen, Kobieta w klatce, przekład Joanna Cymbrykiewicz, Sonia Draga
- Jussi Adler-Olsen, Zabójcy bażantów, przekład Joanna Cymbrykiewicz, Sonia Draga
- Jussi Adler-Olsen, Wybawienie, przekład Joanna Cymbrykiewicz, Sonia Draga
- Jussi Adler-Olsen, Kartoteka 64, przekład Joanna Cymbrykiewicz, Sonia Draga
- Jussi Adler-Olsen, Pogrzebany, przekład Joanna Cymbrykiewicz, Sonia Draga
- Jussi Adler-Olsen, Wisząca dziewczyna, przekład Joanna Cymbrykiewicz, Sonia Draga
- Jussi Adler-Olsen, Kobieta z blizną, przekład Joanna Cymbrykiewicz, Sonia Draga
- Elsebeth Egholm, Ukryte wady, przekład Magdalena Trocka, Sonia Draga
- Elsebeth Egholm, Udział własny, przekład Edyta Stępkowska, Sonia Draga
- Elsebeth Egholm, Szkody w ludziach, przekład Edyta Stępkowska, Sonia Draga
- Krause-Kjær Niels, Strefa mroku, przekład Joanna Cymbrykiewicz, Sonia Draga
 
Non-fiction:
- Anna Elisabeth Jessen, Czaszka z Katynia, przekład Bogusława Sochańska, Driada
- Svend Brinkmann, Poczuj grunt pod nogami. Jak uciec z pułapki samorozwoju, przekład Agata Lubowicka, Mando
- Svend Brinkmann, Jak być człowiekiem. Świat Zofii na miarę XXI wieku, przekład Agata Lubowicka, Justyna Haber-Biały, Mando
- Jens Høvsgaard, Szpiedzy, których przyniosło ocieplenie. Afera Nord Stream, przekład Franciszek Jaszuński, Zysk i S-ka
- ZAPOWIEDŹ 2021 - Jens Andersen, Astrid Lindgren – nowa biografia. Żyje się tylko dziś, przekład Włodzimierz K. Pessel, Sedno 
 
Poezja:
- Inger Christensen, alfabet, przekład Bogusława Sochańska (Nagroda Literacka GDYNIA 2019 w kategorii, przekład), Lokator
- Yahya Hassan, Yahya Hassan (Nominacja do Nagrody Europejski Poeta Wolności 2014), przekład Bogusława Sochańska, Słowo/obraz terytoria, Instytut Kultury Miejskiej Gdańsk
- Janina Katz, Powrót do jabłek (wybór wierszy), przekład Bogusława Sochańska, Biblioteka Śląska
- ZAPOWIEDŹ 2021 - Morten Nielsen, Wiersze, przekład Bogusława Sochańska, Biuro Literackie
- ZAPOWIEDŹ 2021 - Duńska poezja współczesna, wybór i przekład Bogusława Sochańska, Driada/uDkAnt 
 
Dla dzieci:
- H.Ch. Andersen, Miała jaja gospodyni, przekład Bogusława Sochańska, Ilustr. Joanna Jasińska-Koronkiewicz, Driada
- H.Ch. Andersen, Baśnie, przekład Bogusława Sochańska, Ilustr. Flemming P. Jeppesen, Media Rodzina
- H.Ch. Andersen, Córka króla moczarów i inne baśnie, przekład Bogusława Sochańska, ilustr. Aleksandra Kucharska-Cybuch, Media Rodzina
- H.Ch. Andersen, Dzikie łabędzie, przekład Bogusława Sochańska, Ilustr. Joanna Consejo, Tako
- Lene Kaaberbøl, seria Zaklinaczka, przekład Edyta Stępkowska, Młody Book 
 
Dla młodzieży:
- Nanna Foss, seria SPEKTRUM
t.1.: Leonidy
t.2: Geminidy
przekład Bogusława Sochańska, Driada 
- Frances Andreasen Østerfelt, Anja Cetti Andersen, ilustr. Anna Błaszczyk Maria Skłodowska-Curie. Światło w ciemności, przekład Bogusława Sochańska, Media Rodzina 
 
 
Źródło: wszystkie materiały od Business and Culture

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz