„Martwe zło” (2013)

Recenzja na życzenie (miqaisonfire, skoczuś)

Uzależniona od narkotyków Mia postanawia ostatecznie zerwać z nałogiem. W tym celu wraz z trójką przyjaciół i bratem wyjeżdża do chatki w lesie. Na miejscu młodzi ludzie znajdują pradawną Księgę Umarłych, w której zapisano zaklęcie, przywołujące demony. Po jego odczytaniu jedno z nich zostaje opętane przez morderczą siłę zza światów, a rozpadająca się chatka staje się więzieniem dla jej pozostałych lokatorów.

Remake kultowego hitu Sama Raimi’ego z 1981 roku, wyreżyserowany przez Fede Alvareza. Tym razem twórca starej trylogii i jej najjaśniejsza gwiazda, odtwórca roli Asha, Bruce Campbell wystąpili w rolach współproducentów, co natchnęło nadzieją wielbicieli klasycznego „Martwego zła” na naprawdę udany remake. Już zapowiedzi odświeżonej wersji jednego z moich ulubionych horrorów napełniły mnie pewnością, że powtórki ze starych, dobrych czasów nie będzie – obecna technika nie jest w stanie dorównać tej sprzed lat, kiedy to twórcy bazowali głównie na klimacie grozy i umiejętnej charakteryzacji, a nie przesadzonych efektach komputerowych. Jednakże, biorąc pod uwagę inne współczesne twory kina grozy byłabym niesprawiedliwa dyskredytując nowe „Martwe zło”, które przez wzgląd na lekką inspirację pierwszym filmem z serii więcej ma wspólnego z jego sequelem lub alternatywną jedynką aniżeli remake’iem (już kontynuacja Raimi’ego z 1987 roku spełnia więcej wymogów remake’u), co chwali się twórcom – zawsze lepiej jest obcować z czymś nowym niż z bezkrytycznym kopiowaniem pomysłów bardziej utalentowanych reżyserów.

Pierwszym odstępstwem od pierwowzoru jest fabuła. Wyjaśnieniem pobytu młodych ludzi w zatęchłej chatce w środku lasu jest uzależnienie Mii od narkotyków, a nie jak w oryginale beztroska zabawa, z dala od cywilizacji. Zmodyfikowano również sposób przywołania demonów – nie ma już magnetofonu z nagraną złowieszczą inwokacją tylko bezpośrednie odczytanie odpowiednich słów z Księgi Umarłych, co skwapliwie czyni jeden z protagonistów pomimo wypisanych na jej kartach ostrzeżeń (swoją drogą w filmach zawsze bawiła mnie tendencja bohaterów do głośnego czytania w samotności). Po obowiązkowym przywołaniu demonów produkcja Alvareza nabiera niebywałego tempa, rezygnując z aspektów humorystycznych, tak charakterystycznych dla starej trylogii na rzecz poważnego, mocno krwawego, czystego horroru zrealizowanego, niestety, całkowicie profesjonalnie, co w porównaniu z chaotyczną pracą kamery, znaną z pierwowzoru w niektórych momentach znacznie zaszkodziło i tak mocnemu klimatowi wszechobecnej grozy (szczęście, że przynajmniej zachowano moje ulubione ujęcie przedzierania się kamery przez skąpany w złowróżbnej mgle las). Na tę osobliwą atmosferę w najmniejszym stopniu dodatnio nie wpływa montaż i technika filmowania, ale sceneria, ze szczególnym wskazaniem na skąpane w odstręczającym brudzie i niepohamowanej degradacji wnętrze starej chatki oraz ciemny las z ożywającymi drzewami na czele. Ponadto Alvarez umiejętnie wykorzystał grę cieni – utrzymany w mrocznej kolorystyce obraz dodatkowo potęguje niepokój widza, przygotowanego na niespodziewane wizualizacje mrożących krew w żyłach demonów. Charakterystyka antagonistów to istotnie kolejny, jeśli nie największy, plus tej produkcji – maksymalnie realistyczne sylwetki o demonicznych obliczach ze szczególnym wskazaniem na ich żółte oczy oraz trzeszczące, wywołujące ciarki na plecach głosy.

Największym ukłonem w stronę pierwowzoru jest moim zdaniem kultowa scena gwałtu przez drzewo, odrobinę zmodyfikowana do dzisiejszych potrzeb odbiorców. Kiedy ożywione konary chwytają przerażoną Mię, a przerażające monstrum kobiety zza światów wypluwa gałąź, która wpełza we wnętrze ofiary klimat osiąga wręcz nieznośne wyżyny grozy – poraża obraz wespół z szarpiącą nerwy ścieżką dźwiękową. Pod kątem czystej grozy paraliżuje również kąpiel Mii we wrzątku, na skutek której z jej twarzy odchodzą płaty skóry oraz liczne jump scenki z demonem wskakującym w kadr w najmniej spodziewanym momencie. Nie zabrakło również maksymalnego rozlewu krwi (troszkę rozwodnionej, ale przynajmniej nie pikselowej) ze szczególnym wskazaniem na odpiłowywanie sobie zakażonego ramienia, strzelanie do wrogów pistoletem na gwoździe oraz finalna „kąpiel we krwi”, podczas której jedna z bohaterek serwuje nam najbardziej odstręczającą sekwencję odrywania swojej dłoni, z idealnym wyeksponowaniem wszystkich ścięgien i żył. Oczywiście, nie zabrakło kilku absurdów, które w zestawieniu z poważnym, w zamyśle pozbawionym aspektów komediowych scenariuszem ocierają się o lekki mało logiczny kicz – za przykład niech tutaj posłuży reanimacja Mii za pośrednictwem samodzielnie skonstruowanego rozrusznika serca oraz finalna odzywka dziewczyny do pełzającego demona, zainspirowana kultową kwestią Asha.

Szkoda, że tak solidny, biorąc pod uwagę dzisiejsze mierne realia, horror zhańbił się tak „drewnianą” obsadą. W rolach demonów młodzi aktorzy poradzili sobie całkiem znośnie, ale kiedy przyszło do odegrania człowieka z całą jego bogatą mimiką i przekonującą dykcją odnosiłam wrażenie, że odczytują swoje kwestie z kartki – szczególnie Jane Levy i Shiloh Fernandez. Tak duży budżet, a tacy mało utalentowani aktorzy w rolach głównych…

Nie porównywałam remake’u do ponadczasowej produkcji Raimi’ego, nie tylko przez wzgląd na jego znikomą inspirację tym dziełem, ale również z powodu mojego przekonania, że jakiekolwiek próby zestawienia tych dwóch produkcji zaowocują moją zjadliwą krytyką odświeżonej wersji. A na to na pewno nie zasługuje, bo jako odrębny horror wypada niemalże idealnie. Oczywiście, twórcom nie udało się uniknąć kilku potknięć, ale w moim mniemaniu całkowicie rekompensują je sceny gore, dynamiczna, niepozwalająca się nudzić akcja oraz co najważniejsze pełen wszechobecnego brudu i nadnaturalnego zagrożenia klimat grozy, podkreślany mrożącymi krew w żyłach, znakomicie ucharakteryzowanymi sylwetkami demonów. Moim zdaniem to jeden z najlepszych horrorów ostatnich lat – pozycja obowiązkowa zarówno dla wielbicieli starej trylogii, jak i pojedynczych, przypadkowych widzów, poszukujących mocnej grozy!